Canh lề trái/ phải trên thiết kế sao cho hợp lý?

Yen Design Tro Ly
Apr 20
5 min read

Gần đây, khi đi dạo dạo Facebook vài vòng sau kỳ nghỉ hè ngắn, Yến thấy có nhiều thiết kế canh lề trái/phải khá thú vị. Bên cạnh đó, Mentee của mình cũng có hỏi mình làm sao để canh lề trái phải cho nó tạo ấn tượng mà không ảnh hưởng đến thẩm mỹ đọc? Tỉ lệ bao nhiêu là canh lề chuẩn của thiết kế? Hôm nay hồi sức rồi Yến biên bài về cái này nha.

Canh lề trái/phải trong thiết kế không phải chủ đề mới mẻ - đây cũng là một trong những cách thể hiện sự sáng tạo, có chút phá cách để giảm bớt nhàm chán cho các thiết kế của mỗi người; đôi khi cũng giúp trải nghiệm đọc được tác động theo một cách khác bình thường.

Tuy nhiên, không phải cứ dạt hết chữ qua lề trái/phải là xong, mà còn cần đảm bảo được nguyên tắc bố cục trong thiết kế, để không gây ra phản tác dụng cho người xem về thiết kế.

Vậy canh lề trái/phải sẽ ảnh hưởng đến điều gì? Làm sao để có thiết kế canh lề trái/phải chuẩn chỉnh và tạo nên thiết kế khác biệt?

Mời bạn đọc tiếp bên dưới nha:

Canh lề trái/phải ảnh hưởng đến điều gì?

Trong thiết kế, đặc biệt là thiết kế bài đăng mạng xã hội, việc lựa chọn canh lề sẽ ảnh hưởng rất lớn đến:

Trải nghiệm thị giác của người xem.
Sự nhấn mạnh vào nội dung chính.
Tính điều hướng thị giác (visual hierarchy).

Chính vì vậy, việc lựa chọn canh lề không thể là chuyện tuỳ hứng, “thấy hay hay/ phá cách” hay đơn giản là vì “thấy người ta làm thì mình làm theo”.

Vậy canh lề như thế nào để có thiết kế chuẩn?

Với thiết kế canh lề bên phải:

Ưu điểm:

Canh lề phải có thể tạo cảm giác hiện đại, khác biệt và tạo được nét đặc trưng nếu dùng đúng.

Nhược điểm:

1. Không phù hợp với thói quen đọc tự nhiên của người Việt: Ngôn ngữ tiếng Việt đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Canh lề phải có thể khiến mắt người xem mất thời gian hơn để dò tìm nội dung chính, đặc biệt là với đoạn nội dung dài.

2. Gây rối nếu không cân đối với bố cục tổng thể: Nếu phần nội dung được canh phải nhưng hình ảnh, visual chính lại nằm lệch về bên trái mà không có điểm cân bằng phù hợp, hay bạn chưa thể làm chủ được thiết kế thì sẽ khiến thiết kế trở nên chông chênh, khó tiếp cận.

3. Không nên canh phải nếu bạn không kiểm soát tốt khoảng trắng: Khi canh phải, phần khoảng trắng bên trái thường rất rộng, dễ tạo cảm giác trống trải hoặc không kết nối được với phần visual chính. Muốn canh phải đẹp, cần:

Có đối trọng hình ảnh phù hợp bên trái.
Giữ khoảng cách, padding nội dung hợp lý.
Chọn font, cỡ chữ và giãn dòng phù hợp để tránh cảm giác "dồn cục".

Với thiết kế canh trái: Vì sao vẫn được ưa chuộng?

Thiết kế canh lề trái dù "cũ" nhưng vẫn luôn hiệu quả. Bởi:

Đa phần các thiết kế hiện nay, đặc biệt là những thiết kế cần truyền tải thông tin rõ ràng, vẫn ưu tiên canh lề trái. Vì sao?

Tối ưu cho mắt người đọc. Mắt người đọc đã quen với việc bắt đầu từ bên trái, nên thông tin dễ tiếp cận hơn.
Dễ tạo nhịp điệu thiết kế. Khi canh trái, việc sắp xếp các dòng nội dung trở nên mạch lạc hơn, nhất là với bài có nhiều chữ.
Kết hợp tốt với hình ảnh nằm bên phải. Nếu hình visual chính nằm bên phải, việc đặt text canh trái sẽ tạo được sự cân bằng rất tốt.

Tuy nhiên, đừng vì thấy an toàn mà lúc nào cũng canh trái. Quan trọng là bạn hiểu được nội dung, hành vi người đọc và tổng thể bố cục để đưa ra lựa chọn phù hợp.

Phân bổ bố cục ra sao để nâng trải nghiệm thị giác?

Ngoài việc canh lề, thì cách bạn bố trí nội dung, hình ảnh, khoảng trắng... sẽ quyết định rất lớn đến hiệu quả thị giác của thiết kế.

Sau đây là một số nguyên tắc gợi ý đến bạn:

Chia bố cục theo lưới (grid) để đảm bảo cân đối giữa các phần.
Giữ khoảng trắng hợp lý giữa phần chữ và hình ảnh để tạo độ thoáng.
Tạo nhịp điệu giữa các khối nội dung. Ví dụ: heading lớn – subheading nhỏ – body text vừa đủ. Không dồn toàn bộ chữ vào 1 khu vực.
Ưu tiên người đọc – không phải designer. Thiết kế để người đọc dễ hiểu, dễ nhìn, dễ tiếp cận hơn là để designer thể hiện bản thân.

Bố cục của thiết kế luôn là một trong các yếu tố quan trọng để thể hiện thiết kế "nịnh mắt" người xem hơn. Chính vì vậy mà trong các khoá học, Yến luôn nhắc các học viên rất kỹ về điều này, nhất là việc: Canh lề đúng mục đích là như thế nào? Vì rất nhiều bạn làm thiết kế thường chọn bố cục theo cảm tính, nhưng không biết rằng mỗi kiểu canh lề lại truyền tải một cảm giác khác nhau:

Canh trái
- Thể hiện sự an toàn, rõ ràng.
- Thường dùng khi thiết kế nhiều thông tin, có nội dung dạng checklist, có kèm hình ảnh.
Canh giữa
- Thể hiện sự trung tính, trang trọng (nhưng dễ bị chán nếu không biết cách chia nhịp).
- Thường dùng cho tiêu đề, đôi khi có thể đính kèm 1 đoạn nội dung ngắn, thường là không có hình ảnh/ hình ảnh căn giữa giống với nội dung.
Canh phải
- Thể hiện sự sáng tạo, khác biệt (nhưng cần có kiến thức design để kiểm soát tốt).
- Thường chỉ dùng cho mỗi tiêu đề, đôi khi có thể sử dụng hình ảnh.

Khi hiểu rõ các nguyên tắc này, bạn sẽ biết khi nào cần phá cách, và khi nào cần giữ an toàn để truyền tải thông điệp hiệu quả hơn.

Tóm lại, việc canh lề trái hay phải không phải là việc tùy hứng, mà cần đảm bảo được mục đích về mặt bố cục để người đọc nhận được trọn vẹn thông điệp chính của thiết kế.

Dưới đây là checklist những yếu tố giúp cho việc chọn canh lề trái/phải được tối ưu, bạn hãy lưu lại nha:

Ngôn ngữ, hành vi đọc của đối tượng mục tiêu.
Vị trí của hình ảnh, visual chính trong bố cục.
Mức độ dài/ngắn của nội dung.
Độ quan trọng của từng khối nội dung.
Cảm xúc bạn muốn truyền tải (trang trọng, trẻ trung, sáng tạo...)

Hy vọng bài chia sẻ này giúp bạn nhìn rõ hơn về việc canh lề trong thiết kế – một chi tiết nhỏ nhưng lại có sức ảnh hưởng lớn đến hiệu quả truyền tải của thương hiệu!

Đính kèm ảnh là những dạng bố cục chưa đúng mà Yến thường bắt gặp trên facebook, cùng với thiết kế đúng, an toàn mà bạn có thể áp dụng được kể cả khi chưa học về thiết kế: